Cukier a menopauza – dlaczego jego nadmiar utrudnia ten etap życia?

Czy wiesz, że to, co jesz, może mieć ogromny wpływ na to, kiedy i jak wejdziesz w okres menopauzy? Naprawdę! Dieta może opóźnić okres przekwitania i sprawić, że przejedziesz przez niego łagodnie, ale może go również przyspieszyć i nasilać dokuczliwe objawy.  Największym naszym wrogiem jest cukier. I to wcale nie tylko z powodu dodatkowych kilogramów, które nam funduje. W zasadzie za większość objawów odpowiada właśnie nadmiar cukru w diecie.

Słodka kawa i drożdżówki na śniadanie? Komu się nie zdarzyło… W ciągu dnia szybki batonik, bo nie ma czasu na posiłek, a po obiedzie kawałek serniczka, bo przecież należy się coś przyjemnego po ciężkim dniu? W końcu wszystko jest dla ludzi, prawda?

Tylko z czasem twarz robi się bardziej zmęczona, a ulubione jeansy ledwo się dopinają. Do tego pojawiają się uderzenia gorąca, noce stają się niespokojne i coraz trudniej się skoncentrować w ciągu dnia. Znowu więc sięgasz po coś słodkiego — na pobudzenie, na poprawę humoru, jednocześnie zastanawiając się, czy to już menopauza? 

Jak przebiega menopauza

Menopauza to potoczna nazwa okresu przekwitania. Dla porządku wspomnijmy, że z medycznego punktu widzenia menopauzą jest ostatnia miesiączka w życiu. W tym artykule będziemy menopauzą nazywać również czas, który ją poprzedza i który po niej następuje. Bo o tym, że to naprawdę była ostatnia miesiączka i tak dowiesz się dopiero po roku.

Okres menopauzalny to czas obejmujący kilka lat przed menopauzą, samą menopauzę (ostatnią miesiączkę) oraz życie po niej. Charakteryzuje się najpierw stopniowym spadkiem poziomu kobiecych hormonów płciowych – estrogenów i progesteronu. To prowadzi do zmian w organizmie i pojawienia się typowych objawów, takich jak uderzenia gorąca, wahania nastroju, bezsenność czy zmiany metaboliczne. Po ostatniej miesiączce organizm się przystosowuje do nowej równowagi hormonalnej i objawy z czasem ustępują.

To co jesz, wpływa na funkcjonowanie całego organizmu – na jelita, wątrobę, układ krążenia, poziom cholesterolu, układ odpornościowy, trzustkę, tarczycę… Praca tych narządów wpływa z kolei na poziom różnych hormonów. I w drugą stronę – zaburzenia hormonalne dezorganizują ich pracę. Organizm to po prostu system naczyń połączonych.

Dopóki jednak jajniki produkują estrogeny, to one dbają o zachowanie równowagi i dzięki temu organizm wybacza nam grzechy żywieniowe i niezdrowy tryb życia. Kiedy jednak praca jajników wygasa a hormonów zaczyna brakować, wszystko się sypie. Kobiety po pięćdziesiątce zaczynają częściej chorować, przybierają na wadze i nie mogą schudnąć, są bardziej narażone na zawały,udary i nowotwory. 

Dlatego tak ważne jest, żeby zadbać o siebie zanim estrogeny przestaną nas chronić i łagodniej przejść przez okres przekwitania i jeszcze długo cieszyć się zdrowiem i życiem. 

Słodka pułapka – jak cukier szkodzi organizmowi?

Jest łatwym paliwem dla mózgu. Jeśli w naszym pokarmie nie dostarczymy wartościowej energii, mózg będzie się domagał słodkiego. Prostej glukozy. To stąd się bierze nagła potrzeba zjedzenia batona, czy czekolady. Dostawie takiej energii towarzyszy chwilowy wyrzut “hormonu szczęścia”. Kiedy jednak poziom cukru nagle rośnie, do gry wkracza insulina i szybko go obniża. 

Czym to się kończy? Wiadomo – kolejnym sygnałem – zjedz coś słodkiego. 

Zbyt duże i częste dostawy cukru wprowadzają w błąd hormony sytości i głodu, przez co nie czujemy się najedzeni i bez wahania sięgamy po więcej. Coraz mniej skuteczna staje się też insulina i potrzeba jej coraz więcej, żeby utrzymać właściwy poziom cukru, bo komórki przestają na nią reagować. Rozwija się inulinooporność. Stąd już prosta droga do cukrzycy. Insulina sprzyja również magazynowaniu tłuszczu – głównie w okolicy brzucha. Stąd jeśli często fundujemy sobie jej “wyrzuty” pojawia się oponka, której trudno się pozbyć.

Cukier może też działać jak narkotyk i naprawdę silnie uzależnia. Dlaczego? Jeśli słodyczami pocieszamy się w trudnych chwilach, nagradzamy za trudny dzień, czy po prostu nimi sprawiamy sobie przyjemność, szybko budujemy w głowie połączenie emocje = cukier. 

Nagłe odstawienie słodyczy bez odpowiedniej zmiany diety może wywołać nieprzyjemne objawy – ból głowy, drżenie rąk, rozdrażnienie czy zmęczenie, przypominające lekki zespół odstawienia. Mimo to warto spróbować, bo konsekwencje nadmiaru cukru są poważne – cukrzyca i jej powikłania to dziś druga najczęstsza przyczyna zgonów, zaraz po nowotworach.

Dlaczego cukier nasila objawy menopauzy

Do najbardziej typowych i jednocześnie najbardziej dokuczliwych dolegliwości w tym okresie należą:

• uderzenia gorąca i zlewne poty 
• problemy ze snem
• wahania nastroju
• zaburzenia koncentracji i mgła mózgowa
• przybieranie na wadze

Cukier jest podstawowym paliwem dla mózgu, dlatego nagły spadek jego poziomu we krwi jest traktowany jako zagrożenie. Układ nerwowy uruchamia mechanizm ratunkowy — rośnie poziom adrenaliny i kortyzolu, przyspiesza serce i oddech, wzrasta ciśnienie krwi, aby dotlenić mięśnie i przygotować się do działania Reszta funkcji spowalnia. Gdy zagrożenie jest realne — walczymy lub uciekamy. Najprościej wtedy zjeść coś słodkiego i problem rozwiązany. Na chwilę przynajmniej.

Cukier działa prozapalnie 

Nadmiar cukru uszkadza śluzówkę jelit, przez co upośledzone jest wchłanianie witamin i minerałów. Zaburza też skład naturalnej mikroflory jelitowej, a ona odpowiada za odporność organizmu. Częściej dochodzi do infekcji — również intymnych. Zachwianie równowagi w jelitach wymusza uruchomienie innych procesów odpornościowych. Rośnie poziom przeciwciał, które niestety mogą atakować komórki własnego organizmu. Tak powstaje hashimoto, reumatoidalne zapalenie stawów, czy cukrzyca typu 1. Zapalne działanie cukru powoduje również bóle mięśni i stawów. 

Cukier powoduje wahania nastroju

W prawidłowej diecie energia tylko częściowo pochodzi z cukrów prostych. Większość powinna być dostarczana w mniej dostępnej formie, aby glukoza była uwalniana stopniowo i utrzymywała się na w miarę stałym poziomie. Kiedy zjadamy słodycze, poziom glukozy gwałtownie rośnie, a potem szybko spada. To powoduje tzw. zjazd energetyczny i może nasilać wahania nastroju spowodowane zaburzeniami hormonalnymi. 

Cukier przyspiesza starzenie skóry

Nadmiar cukru przyspiesza proces glikacji, czyli prowadzi do uszkodzenia białek kolagenu i elastyny. To skutkuje starzeniem skóry, utratą jej jędrności i powstawaniem zmarszczek. Ponadto wahania cukru mogą osłabiać cebulki włosowe, co przyczynia się do ich osłabienia i nadmiernego wypadania. 

Nadmiar słodyczy obniża libido 

Cukier obniża poziom hormonów płciowych, których i tak już zaczyna brakować. Skutkiem jest spadek libido, ciągłe zmęczenie, a to w połączeniu z coraz bardziej widocznymi oznakami starzenia, może prowadzić nawet do stanów depresyjnych. Suchość okolic intymnych i częstsze infekcje również nie zachęcają do zbliżeń. 

Zbyt dużo cukru to gorsza pamięć i koncentracja

Nadmiar cukru negatywnie wpływa na funkcjonowanie mózgu, powodując stany zapalne i zmniejszając wrażliwość neuronów na insulinę. Wtedy nie mogą korzystać z cukru, choć jest on dostępny w nadmiarze i uniemożliwia sprawną pracę. To pogarsza pamięć i szybkość myślenia. Nagłe skoki poziomu glukozy mogą powodować uczucie „zamglenia” i utrudniać skupienie na codziennych zadaniach. Z tego samego powodu nie powinniśmy jeść słodkich posiłków na kolację, bo spadek poziomu cukru będzie nas wybudzać ze snu, a mobilizacja organizmu będzie objawiała poceniem i uderzeniami gorąca. Niewyspanie się również nie pomaga w koncentracji.

Jak łagodnie wejść w okres menopauzy

Wiemy już, że cukier nie jest naszym sprzymierzeńcem w okresie menopauzy – może nasilać wiele objawów i pogarszać ogólne samopoczucie. Ograniczenie jego spożycia jeszcze przed wejściem w okres przekwitania może go opóźnić, wsparcie organizmu odpowiednimi produktami i zdrowy styl życia mogą znacząco poprawić jakość życia

Ogranicz cukier – stopniowo i świadomie

Zamiast drastycznych diet, czy postanowienia od dziś nie jem słodkiego, warto stopniowo zmniejszać ilość cukru w diecie. Zaczynaj od eliminacji słodzonych napojów, gotowych słodyczy i wysoko przetworzonych produktów. Zamień je na zdrowe alternatywy, takie jak gorzka czekolada, orzechy, owoce o niskim indeksie glikemicznym (np. jagody, maliny).

Jedz produkty stabilizujące poziom cukru

Wybieraj produkty bogate w błonnik, zdrowe tłuszcze i białko, które pomagają utrzymać stabilny poziom glukozy we krwi:

• warzywa liściaste 
• tłuste ryby jak łosoś, makrela – źródło omega-3
• orzechy i nasiona,
• jajka i awokado

Zadbaj o zdrową mikroflorę jelitową

Jelita są powiązane z mózgiem i gospodarką hormonalną. Nadmiar cukru sprzyja stanom zapalnym i osłabia dobre bakterie. Pomagają im:

• kiszonki, jogurty naturalne, kefiry (probiotyki),
• błonnik z warzyw i nasion chia, siemienia lnianego (prebiotyki).

Zadbaj o jakość snu

Ostatni posiłek powinien być bogaty w białko i zdrowe tłuszcze, które stabilizują poziom cukru na noc. Unikaj słodyczy i owoców.

Ruszaj się – to naturalna terapia dla ciała i umysłu

Aktywność fizyczna pomaga regulować poziom cukru, poprawia nastrój i zwiększa dopływ tlenu do mózgu. Nawet 30 minut spaceru dziennie może znacząco zmniejszyć negatywne skutki menopauzy.

Zadbaj o równowagę emocjonalną

Odstawienie cukru może być wyzwaniem, ponieważ działa on jak substancja uzależniająca. Warto poszukać innych źródeł przyjemności – medytacja, kreatywne hobby, kontakt z naturą czy spotkania z bliskimi mogą pomóc w redukcji stresu i zmniejszeniu ochoty na słodkie.

Warto działać krok po kroku, bo każda zmiana przynosi efekty!

A jeśli potrzebujesz wsparcai lub bardziej szczegółowych porad – zapraszamy na konsultację. Pomożemy przygotować się do okresu przekwitania i przez niego przejść jak najłagodniej. Umów wizytę