Ultrasonografia w ciąży

Ultrasonografia w ciąży

Systematyczne badania w czasie ciąży pozwalają nam zadbać o zdrowie Twojego dziecka – wykryć wiele nieprawidłowości i w porę zapobiec powikłaniom. USG jest podstawowym narzędziem diagnostycznym w przebiegu ciąży.

Zgodnie ze Standardami Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników w zakresie prowadzenia ciąży o przebiegu prawidłowym, badanie to powinno być oferowane wszystkim ciężarnym, co najmniej 4 razy w trakcie trwania ciąży. W zależności od zaawansowania ciąży, jego cel jest inny.

Jaki jest cel wykonywania badań USG w ciąży?

Podstawowym celem badań USG w ciąży jest zminimalizowanie wystąpienia niekorzystnych wyników położniczych, które mogą wystąpić na skutek nierozpoznania wady wrodzonej u płodu, niedojrzałości płodu lub innych zaburzeń wewnątrzmacicznych.

Badanie ultrasonograficzne ma inną specyfikę na każdym etapie rozwoju płodu (w I, II i III trymetrze ciąży), a także po terminie porodu. Zawsze jednak pacjentka powinna otrzymać od lekarza pisemny wynik badania wraz z podsumowaniem, z wyszczególnionymi elementami anatomii płodu, które zostały poddane ocenie oraz pomiarami biometrycznymi. 

Pamiętaj, że wydruk zdjęcia nie jest wynikiem badania ultrasonograficznego, a jedynie uzupełniającą dokumentacją.

Co powinien zawierać wynik badania USG?

Prawidłowy wynik badania USG pacjentki w ciąży powinien zawierać:

• imię, nazwisko, datę urodzenia i PESEL pacjentki,
• miejsce i datę badania, imię i nazwisko lekarza, wykonującego badanie,
• nazwę aparatu ultrasonograficznego oraz rodzaj i częstotliwość głowic, którymi badanie zostało wykonane,
• rozpoznanie wstępne lekarza kierującego, jeżeli nie jest to badanie rutynowe,
• datę ostatniej miesiączki (OM) i tydzień ciąży, według OM i według badania USG,
• w przypadku trudności z ustaleniem daty OM, wiek ciąży należy określić za pomocą długości ciemieniowo-siedzeniowej (CRL) w pierwszym trymestrze; w razie braku badania w I trymestrze ciąży, wiek ciąży określa się na podstawie obwodu główki (HC), mierzonego w II trymestrze ciąży,
• dane lekarza, wykonującego badanie, naniesione w sposób trwały (pieczątka lub nadruk) oraz podpis

Kiedy zaleca się wykonanie USG w ciąży?

W Polsce standard ultrasonograficznego badania położniczego obejmuje trzy badania przesiewowe w ciąży:

• 11-13 tydzień ciąży – ocena struktur anatomicznych płodu, poszukiwanie wczesnych wad strukturalnych oraz ocena wielkości płodu i określenie czasu trwania ciąży, terminu porodu, o ile nie zostało to rzetelnie zrobione na jej wcześniejszym etapie,
• 18-22 tydzień ciąży – szczegółowa ocena narządów płodu pod kątem występowania wad wrodzonych (ocena budowy anatomicznej płodu),
• 28-32 tydzień ciąży – ocena wzrastania płodu oraz ewentualnie ocena dobrostanu płodu w wybranych sytuacjach klinicznych.

Dodatkowe badania USG zaleca się wtedy, gdy istnieją konkretne wskazania kliniczne. To m.in.: określenie aktywności serca płodu, ułożenia płodu lub poziomu płynu owodniowego. Pojedyncze, dodatkowe badania wykonywane są czasem w celu ponownej oceny masy dziecka w sytuacji podejrzenia opóźnienia wzrostu wewnątrzmacicznego lub ponownej oceny wykrytych nieprawidłowości. W takich przypadkach należy posiadać dokładny opis poprzedniego badania.

Badanie USG przed 10. tygodniem ciąży

To badanie nieobowiązkowe, wykonywane ze wskazań lekarskich za pomocą sondy dopochwowej. Celem badania jest nie tylko uwidocznienie i lokalizacja jaja płodowego – potwierdzenie obecności ciąży wewnątrzmacicznej lub stwierdzenie ciąży o nieznanej lokalizacji. Podczas badania lekarz dokonuje również oceny: 

• wieku ciążowego – na podstawie długości ciemieniowo-siedzeniowej płodu (Crown-Rump Length – CRL),
• obecności pęcherzyka ciążowego,
• echostruktury trofoblastu pod kątem choroby trofoblastycznej,
• liczby zarodków, kosmówek i owodni,
• pęcherzyka żółtkowego (Yolk Sac – YS),
• obecności zarodka,
• narządów płciowych ciężarnej – macicy wraz z szyjką, budowa (prawidłowa, nieprawidłowa – wady, mięśniaki)

Dzięki wczesnemu wykryciu wad anatomicznych płodu, można zaoferować pacjentce wcześniejszą, prenatalną diagnostykę inwazyjną, aby wykluczyć wady genetyczne.

Badanie USG płodu po terminie porodu

Ryzyko wewnątrzmacicznego obumarcia płodu jest większe po ukończonych 280 dniach ciąży. Zwłaszcza w przypadkach płodów z nierozpoznanym wcześniej zahamowaniem wzrastania (SGA). Dlatego tak ważne jest przeprowadzenie badania USG każdej pacjentce po terminie porodu.

Celem badania jest przede wszystkim ocena:

• położenia płodu,
• czynności serca płodu oraz jego częstości uderzeń na minutę,
• biometria i określenie szacunkowej masy płodu,
• ocena objętości płynu owodniowego (AFI lub MVP),
• ocena położenia łożyska oraz jego relacji do ujścia wewnętrznego szyjki macicy,
• w uzasadnionych przypadkach – poszerzenie badania o wykonanie profilu biofizycznego płodu (BPS, testu Manninga) i/lub badania USG Doppler tętnicy pępowinowej i tętnicy środkowej mózgu z oceną jakościową spektrum przepływu oraz oceną półilościową, obejmującą określenie współczynnika pulsacji PI (PI –Pulsatility Index), z odniesieniem do wartości referencyjnych.

Świadome planowanie ciąży to wiedza nie tylko o niezbędnych badaniach. W klinice Artemida otrzymasz wszystkie potrzebne informacje, wsparcie i opiekę na każdym etapie przyszłego macierzyństwa.