Badanie nasienia – Q&A

Badanie nasienia – jak się do niego przygotować i czy jest się czego bać? Wszystko o jednym z najważniejszych badań w diagnostyce płodności mężczyzny.

Po co bada się nasienie?

Badanie nasienia jest podstawową metodą diagnostyki płodności mężczyzny. W niektórych przypadkach może dostarczać dodatkowych informacji na temat infekcji układu moczowo-płciowego mężczyzny.

Czy to prawda, że mogę oddać nasienie w domu i sam dostarczyć je do kliniki?

Jak najbardziej. Nasienie można oddać w domowym zaciszu korzystając ze sterylnego pojemnika, np. takiego w jakim dostarcza się do laboratorium próbki moczu. Taki pojemnik można otrzymać w klinice lub kupić w aptece. Należy jednak pamiętać o tym, żeby nasienie do kliniki dostarczyć w przeciągu maksymalnie pół godziny. Ważne jest aby nasienie do czasu przekazania do kliniki przechowywać w temperaturze nie niższej niż temperatura pokojowa i nie wyższej niż temperatura ciała.

Czy podczas oddania nasienia w klinice zapewniona będzie odpowiednia dyskrecja?

Oczywiście. W klinice posiadamy dedykowany pokój w którym pacjent ma dostęp do telewizora z materiałami video. Pokój zamykany jest na klucz, który przekazujemy pacjentowi by zapewnić mu maksimum prywatności.

Czy podczas oddania nasienia mężczyźnie może towarzyszyć partnerka?

Tak. Podczas pobrania zapewniamy odpowiednią dyskrecję udostępniając pacjentowi komfortowy pokój zamykany na klucz. Może on skorzystać z niego wraz z partnerką.

Czy to prawda, że przed badaniem nie powinno się spożywać alkoholu i palić papierosów?

Tak, zalecana jest abstynencja na 2-5 dni przed badaniem.

Czy badanie nasienia jest bolesne?

Nie. Badanie nasienia polega na oddaniu próbki ejakulatu za pomocą masturbacji lub podczas stosunku i przekazania jej do dalszych badań w laboratorium.

Czy mogę oddać nasienie podczas stosunku z partnerką?

Tak, w tym celu można skorzystać z dostępnych na rynku specjalnych prezerwatyw, które można nabyć w niektórych aptekach. Normalne prezerwatywy w większości nie nadają się do tego celu, ponieważ zazwyczaj są one dodatkowo pokryte środkiem plemnikobójczym.

Czy aby oddać próbkę do badania muszę być zdrowy?

Tak. Należy pamiętać, że niektóre leki oraz choroby mogą mieć wpływ na zafałszowanie wyniku. Osoby z infekcjami, zatruciem pokarmowym, jak również gorączką powinny powstrzymać się do czasu wyzdrowienia. W przypadku stosowanej antybiotykoterapii pacjent powinien odczekać dwa tygodnie od zakończenia kuracji.

Czy przed badaniem muszę powstrzymać się od współżycia?

Tak. Zaleca się wstrzemięźliwość na 2-5 dni przed badaniem. Niezastosowanie się do abstynencji może skutkować zbyt małą koncentracją plemników w ejakulacie i tym samym zafałszować wynik badania. Zbyt długa abstynencja może natomiast doprowadzić do obniżenia ruchliwości plemników.

Co wpływa na pogorszenie jakości nasienia?

Bardzo duży wpływ na obniżenie jakości nasienia ma styl życia: dieta, otyłość, niedowaga, stosowanie używek, przebyta chemioterapia i radioterapia, wiek, zanieczyszczenie środowiska, przegrzewanie jąder, choroby takie jak cukrzyca czy nadciśnienie oraz infekcje układu moczowo płciowego.

Jaki wpływ ma temperatura na nasienie?  

Temperatura w jakiej są “produkowane” plemniki ma zasadniczy wpływ na jakość nasienia. Przegrzewania jąder, których prawidłowa temperatura jest o 2 stopnie niższa niż temperatura ciała, prowadzi do uszkodzenia plemników łącznie z zaburzeniami  ,,zapakowania” materiału genetycznego. W przypadku takich plemników, nawet jeśli zapłodnią komórkę jajową, to powstałe w tym procesie zarodki zatrzymają się w swoim rozwoju lub mogą obumrzeć po etapie implantacji.

Czy to prawda, że korzystanie z laptopów i przegrzewanie jąder jest szkodliwe?

Tak, zwiększanie temperatury w worku mosznowym, czy to przez trzymanie laptopa na kolanach, czy korzystanie np. z sauny lub gorących kąpieli w wannie jest szkodliwe. Wysoka temperatura może zaburzać pakowanie materiału genetycznego w plemnikach. Odsetek plemników z nieprawidłowym upakowaniem DNA badanych w teście fragmentacji u takich mężczyzn znacząco wzrasta. Osoby starające się o potomstwo powinny unikać przegrzewania, jak również ograniczyć w diecie rozgrzewające potrawy, np. te z dodatkiem ostrych przypraw.

Jak uniknąć przegrzania jąder?

Zaleca się noszenie przewiewnej, luźnej bielizny (warto wybierać o rozmiar większą). W aptece dostępne są specjalne plastry chłodzące, które pozwolą skutecznie obniżyć temperaturę w mosznie.

Co to jest test kondensacji chromatyny?

W chromatynie jądra komórkowego znajduje się ,,zapakowane” DNA.  Pakowanie DNA plemników jest unikalne ze względu na małą (wielokrotnie mniejszą niż innych komórek) objętość plemników.  Zaburzenia tego ,,pakowania” powodowane przez różne czynniki mogą znacząco zmniejszać płodność jak i prowadzić do zwiększenia ryzyka poronień. To właśnie badanie kondensacji chromatyny DNA określa % plemników, które mają nieprawidłowo upakowany materiału genetyczny.

Badanie to ma na celu określenie ,,jakości materiału genetycznego” plemników i tym samym zdolność do prawidłowego zapłodnienia komórki jajowej.

Jak można poprawić jakość nasienia?

Duże znaczenie w tej kwestii ma odpowiednia dieta i ruch fizyczny. Selen, miedź i cynk to minerały, które warto wprowadzić do swojej diety, ponieważ poprawiają one jakość nasienia. Natomiast kwas foliowy może przyczynić się do wzrostu liczby plemników. Pomogą w tym również przeciwutleniacze – witaminy A, C i E oraz likopen.

Zalecany jest umiarkowany wysiłek fizyczny – czyli taki, który nie podwyższa naszego tętna i nie obciąża zbytnio organizmu.

Na czym polega test HBA?

Test ten pozwala określić  dojrzałość plemników poprzez ocenę ich zdolność wiązania się z kwasem hialuronowym. Tylko takie plemniki mogą dotrzeć do komórki jajowej penetrując pomiędzy komórkami  tzw. wieńca promienistego otaczającego oocyt. Hialuronian stanowi jeden z głównych składników otoczki komórki jajowej.

Czy istnieją przeciwwskazania do wykonania testu HBA?

Analizie mogą być poddane tylko plemniki będące w ruchu postępowym . Nie ma więc możliwości wykonania tego testu w sytuacji kiedy w badaniu ogólnym nasienia znajdujemy głównie plemniki nieruchome lub takie które poruszają się w miejscu. Taką sytuację określamy asthenozoospermią.